Spa Nedir?

Geçmişte banyo terapisi kadar daha dar anlamlarda dikkate alınan Spa konseptinin bugün son derece geniş ve genişlemeye devam eden, kendine has bir “evren” olduğunu söylersek yanlış olmaz.

Spalar, günümüzde Wellness’tan bilinçli farkındalığa, beslenmeden egzersize kadar öz bakımımızın tüm açılarını, özgün benliklerimizi ön planda tutarak ele alan kıymetli alanlar... Ve dünyanın en eski şifa uygulamalarına dayanan, çok derin köklere sahip. Peki Spa konsepti nasıl doğdu? Günümüzde neleri kapsıyor ve ne tür faydalar vadediyor? Bilmek isteyebileceğiniz detayları sizin için derledik…

SPA’nın Kökeni 

Etimolojik bakımdan SPA’nın kökeni iki teoriye dayanır:

Bir teoriye göre SPA, Latin kökenli Salus Per Aquam’ın kısaltması olup “sudan gelen sağlık” anlamına gelmektedir ve Antik Yunan dönemine dayanmaktadır. Keza suyla temizlenmenin basit bir hijyen bakımından ziyade iyileştirici bir tedavi olarak kullanıldığına yönelik ilk yazılı kayıtlar, tıbbın babası addedilen Hipokrat’a aittir. Bu kayıtlarda tüm rahatsızlıkların nedeninin vücut sıvılarındaki dengesizlik olduğunu ve “sağlığa giden yolun her gün aromatik bir banyo ve kokulu masaj yapmaktan geçtiğini” öne süren Hipokrat sayesinde Spanın şifası, Yunanlı soylulardan başlayarak sivil halka, oradan da diğer ülkelere yayılmıştır.

Diğer bir teoriye göre ise 1326 yılında Belçika’nın SPA kasabasında, Lüttich, bir demir tüccarı olan Collin Le Loup’un yaralanan kolunu tedavi etmek için demir tuzu bakımından zengin bir suya batırmasıyla ve çeşme anlamına gelen “Espa” isimli şifalı bir dinlenme yeri kurmasıyla SPA kültürünün temelleri atılmıştır. 1571 yılında İngiltere’de aynı şekilde “Spaw” isimli bir dinlenme yeri kurulur ve bu yerin adı 1596 yılında “The English Spaw” olarak yenilenir. 1600’lerin başında artık SPA tanımı genel olarak kullanılmaya başlanmıştır. 

Antik çağlarda su, spiritüel bir güç olarak kabul ediliyor ve aynı zamanda fiziksel ve ruhsal arınma ritüellerinin de temeli olarak yer alıyordu. Yahudi kadınlarının ‘mikvah’ adlı arınma banyolarında ve Kabalistik geleneğinin meditatif yöntemlerinde de yine su bulunuyordu. Aynı şekilde Müslümanların abdest alma kültürü de suyla gerçekleştiriliyordu. Güney Afrikalı şifacılar, çiçek banyolarını spiritüel arınma için kullanıyorlardı. Antik Kelt kültüründe ise İngiltere’nin Bath bölgesinde yer alan Sulis adında bir kaynak tapınağı bulunurdu. Amerikan yerlilerinin toksinlerden arınma için buhar kulübeleri olurdu ki bu aynı zamanda modern saunaların da temelidir. İnkalarda suyun akışta olması ve tapınaklardan süzülmesi, seremoni kabul edilirdi. Japon, Çin, Yunan ve Romalılar, savaş sonrası terapi amaçlı inşa ettikleri banyolarda hastalık ve ruhsal arınma ritüelleri uygularlardı. M.Ö. 500 civarında banyo kültürü, insan hayatının bir parçası haline gelmeye başladı ve Roma Banyoları oldukça ün kazandı.

Roma Döneminde Banyo Kültürü

Romalıların banyo kültürü, tarihteki ilk SPA deneyimi olarak kabul edilir ve o çağda banyo 6 bölümden oluşuyordu. Arınma, sıralı bir şekilde bu odalarda gerçekleşirdi. Apodyterium’da soyunduktan sonra Palaestrae’de erkekler, köleler tarafından egzersizden önce yağlanır, sonrasında bir peeling uygulanırdı. Tepidarium ılık geçiş alanı iken, Caldarium ise sıcak buharlı yerden ısıtma sistemine verilen bölümdü. Laconicum, modern sauna diyebileceğimiz bir oda olurken Frigidarium ter atmayı durdurmak ve gözenekleri sıkılaştırmak adına soğuk dalış alanlarının veya havuzun bulunduğu bir bölümdü. 

Rönesans döneminde banyo ritüelleri yeniden popülerlik kazandı ve 1700’lü yıllarda Roma banyoları sosyal aktiviteler için de adeta bir merkez haline geldi. Kaynak suların medikal açıdan kullanımı ise 1800’lerde Avrupalı tıp adamları tarafından mineral içeriğine göre reçete edilmeye başlanmıştır. 19. yüzyılda hidroterapi uygulamaları artış gösterirken bu akımın savunucusu, Bavyeralı rahip Sebastian Kneipp, suyu farklı uygulamalarda kullandı ve çalışmalarında kan dolaşımı ve lenf bezlerine iyi geldiğini, ateş düşürdüğünü ve sinirleri yatıştırdığını göstermiştir. O zamanlar Avrupa’da hâkim olan “sağlık için SPA” kavramı daha çok rahatlama ve kendini şımartma konseptine dönüşmeye başladı… 

Günümüzde SPA Neyi İfade Eder?

ISPA (International Spa Association) tarafından oluşturulan bilimsel tanımında SPA’lar, zihin, beden ve ruhun bütününü yenilemeye yardımcı olan profesyonel hizmetler aracılığıyla sağlığı geliştirmeye adanmış oluşumlar olarak tanımlanıyor. 

Spa evreninin suyun şifasıyla başlayan yolculuğu, Hint Ayurvedası, Çin Tıbbı, Endonezya Jamu, Thai Bitkisel Masajı, Amerikan/Kızılderili, Aborjin ve İslam tıbbı gibi kadim tedaviler eşliğinde çeşitlenerek yücelmiştir. Zaman içinde bu geleneksel terapilerin yanında modern teknolojik yaklaşımları da bünyesine katarak gittikçe genişlemiştir. Hidro-terapiler, yüz ve vücut bakımları, çok çeşitli masajlar ve enerji ritüelleri dahil bütünsel bakımlar, bilinçli farkındalık, beslenme, meditatif ve fiziksel egzersizler gibi içerikleri de kapsamına alan Spa konsepti, bugün Wellness (bütünsel sağlığımızın optimal düzey ve dengede korunması anlamına gelir) kavramıyla bir nevi eş anlamlı olarak kullanılmaktadır.

ISPA’ya göre uluslararası düzeyde kabul edilen 7 tane SPA kategorisi vardır. Bu sınıflandırmalar hakkında daha fazla bilgiye ulaşmak için Spa Türleri içeriğimizden faydalanabilirsiniz.

SPA’nın Faydaları Nelerdir?

Rahatlatır: Spa’ya girdiğiniz anda duyularınızı yumuşatan nazik bir atmosfer ile karşılanırsınız. Sunulan her hizmet, sizi öncelikle rahatlatmaya yöneliktir.

Zihninizi sakinleştirir: Spa bakımları sayesinde bedensel rahatlamanın yanı sıra, anda olmanın ve öz benliğinize yaklaşmanın vesilesiyle stres seviyenizi hafifletebilir ve zihninizi sakinleştirebilirsiniz.

Uyku düzeninizi iyileştirir: Hidroterapiden masajlara, meditatif egzersizlerden sağlıklı beslenmeye kadar uyku dengenizi geri kazandıran çoğu imkanı Spa konseptinde bulabilirsiniz. 

Olumlu hissiyatlarınızı pekiştirir: Spa bakımlarıyla kelimenin tam anlamıyla daha olumlu olmanız mümkün! Örneğin, bir çalışmaya göre masaj terapileri stres hormonlarınızın salgısını azaltıp seratonin gibi mutluluk hormonlarınızın uyarılmasını dahi sağlamaktadır.

Cildinizi güzelleştirir: Sorununuz ister yaşlanma belirtileri olsun, isterse can sıkıcı selülitler, Spalarda her ihtiyacınıza cevap verebilecek sayısız yüz ve vücut bakımlarıyla buluşabilirsiniz.

Sağlığınıza katkı sağlar: Spa bakımları genel olarak kan basıncınızı dengelemenize, kas gerginliklerini hafifletmeye ve sinir sisteminizi sakinleştirmeye fayda sağlar. Bu da yoğun baş ağrıları, sırt ve bel tutulmaları, hatta yüksek tansiyona dayalı kalp hastalıkları ile mücadelenizde size yardımcı olur. 

Zindeliğinizi destekler: Bugünlerde hemen her türlü Spada ihtiyacınıza göre fazla yağlarınızdan kurtulmanıza veya zindelik seviyenizi korumanıza yardımcı geleneksel ve teknolojik birçok bakıma ve fitness aktivitelerine ulaşmanız kuvvetle muhtemeldir. 

Spanın özellikle ruhunuz ve zihniniz üzerindeki diğer faydalarını keşfetmek için Spa’nın Bize İyi Gelen 6 Yönü içeriğimizden de ilham alabilirsiniz.

Spa İçin Ne Giymelisiniz?

İster haftanın yorgunluğunu üzerinizden atmak için bir day spayı ziyaret edin, ister bütünsel programlarıyla içten dışa tazelenmek için destinasyon veya derin bir dinlenme deneyimlemek için resort spalarda inzivaya çekilin, Spa yolculuğunuz için yanınıza almanız gereken kıyafetler Spa konseptinin yanı sıra Wellbeing hedefinize ve seçtiğiniz bakım ve terapilere uygun olmalıdır. Örneğin fitness odaklı bir Spa programına katılacaksanız egzersizleriniz için yanınıza birden fazla spor kıyafeti almalısınız. Havuz, sauna, hot tub gibi ıslak Spa alanlarını deneyimleyecekseniz yanınıza mayo, bikini, şort gibi yüzme kıyafetlerinizi almanız faydalı olur. 

Spa merkezleri genellikle ziyaretinizde sizi kısıtlamayan, rahat giysiler tercih etmenizi tavsiye eder. Bunun dışında çoğu Spa, bornoz, terlik, peştemal veya kimono ürünlerinden, türüne göre masajınızda kullanabileceğiniz tek kullanımlık iç çamaşırlara ya da Thai masajı gibi masaj terapileri için özel giysilere kadar birçok giyim ekipmanını da bakımınız öncesinde size özel olarak sunmaktadır. Spadan Spaya değişkenlik göstermekle birlikte bu ekipmanlar, beden bazında farklı opsiyonlarda sunulabilmektedir. “Öz bakımın yaşı ve bedeni olmaz” anlayışının gelişmesiyle hem büyük beden konuklara hem de çocuklara ve gençlere yönelik bakımlar için en küçük bedenlere kadar Spa giyim ekipmanlarına ulaşılması gittikçe kolaylaşmaktadır. Tabi ki bu, kendi havlunuzu veya yedek giyim ürünlerinizi yanınıza alamamanız şeklinde yorumlanmamalıdır. Spalar için önemli ve öncelikli olan, sizin kendinizi nasıl rahat hissettiğinizdir.

Bazı lüks spa otellerinde örneğin öğle ve akşam yemekleri için daha nitelikli kıyafet kuralları uygulanabilmektedir. Dolayısıyla bu tür bir spa oteline gidecekseniz yanınıza zarif bir elbise veya şık bir pantolon ve gömlek almanız gerekebilir. 

Kıyafet kuralları, sunulan beden opsiyonları gibi hususlardan emin olamadığınızda, gideceğiniz spa oteline önceden ulaşıp danışmanız da değerli olacaktır.

Spada Ne Kadar Kalmalısınız?

Aslında burada demek istediğimiz, daha çok ıslak Spa alanlarında ne kadar kalmanızın uygun olacağıdır. Çünkü deneyimleyeceğiniz masaj terapileri, yüz ve vücut bakımları ve ritüeller için kapsam ve süreler Spa merkezine ve bakımlarınızın türüne göre değişkenlik gösterebilmektedir. Fakat genel bir fikir edinebilmeniz adına, ekspres bakımlar hariç yüz bakımlarının 60 ile 90 dakika, spa sargılı vücut bakımlarının 75 dakika civarında, masajların ise 50 ile 90 dakika arasında sürdüğünü söyleyebiliriz.

Islak alanlar açısından ise durum biraz daha farklı. Keza sauna, buhar odası, Laconium gibi sıcak alanlar, genellikle yüksek nem ve sıcaklık seviyelerine sahip olduklarından kan dolaşımınızı hızlandırır. Gereğinden fazla kaldığınızda tansiyonunuz etkilenebilir ve baş dönmesi, baş ağrısı ve bayılma gibi durumlar yaşayabilirsiniz. Dolayısıyla, genellikle sıcak alanlardaki deneyiminiz için genellikle ortalama 15 dakika ve aralarda dinlenmeniz tavsiye edilmektedir Benzer şekilde buz odası gibi soğuk alanlarda da en fazla 10-15 dakika kalmanız önerilmektedir. 

Spa merkezleri, hangi Spa alanında ne kadar kalabileceğinizle ilgili genelde konuklarına aydınlatıcı kılavuzlar ve sözlü bilgilendirmeler sağlamaktadır. Fakat tereddüt ettiğiniz noktada, merkezdeki danışmanlara ve terapistlerinize danışmaktan da çekinmeyin. Dediğimiz gibi, Spaya adım attığınız andan veda anınıza kadar, hatta programlar kapsamında eve döndükten sonra dahi her şey sadece ve sadece Siz’in huzurunuza ve iyi olma halinize katkı sağlamak için var... 

SPA evreni hakkında daha fazla içerik için bizi takip etmeye devam edin!